اعظم گلبری|
واردات واگن موضوعی است که به نظر می‌رسد با لابی‌ها و فشارهای مضاعف از سوی واردکنندگان موردحمایت قرار دارد. در مقابل تولیدکنندگان و بهره‌برداران نسبت به واردات واگن موضعی انتقادی دارند و آن را عامل مهمی در کاهش تولید و سرمایه‌گذاری در بخش ریلی می‌دانند. این خبر در حالی مطرح شد که عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی از ورود چهار هزار دستگاه واگن به کشور خبر داد و اعلام کرد: «واردات گسترده واگن باعث نابودی شرکت‌های داخلی می‌شود.»
او تصریح کرد: «مجلس از ابزارهای قانونی خود برای مقابله با دلالان و واردکنندگان گسترده واگن استفاده خواهد کرد و هر وزیری که اقدام به واردات واگن کرده در آینده نزدیک استیضاح خواهد شد.» مقدسی بیان کرد: «در شرایط فعلی شرکت‌های داخلی، توان تولید واگن را دارند و به‌راحتی می‌توانند واگن به بخش مترو و راه‌آهن تزریق کنند.» بدین ترتیب یکی از اصلی‌ترین مشکلات شرکت‌های تولیدکننده واگن منابع مالی است. بسیاری از مدیران این شرکت‌ها اعلام کرده‌اند که دولت به‌راحتی منابع مالی لازم را در اختیار شرکت‌های خارجی تولیدکننده واگن قرار می‌دهد؛ اما نیاز مالی شرکت‌های تولیدکننده داخلی را برطرف نمی‌کند.
راه‌آهن از تولید داخلی حمایت می‌کند
مدیرعامل شرکت راه‌آهن نیز در مواجه خبر واردات واگن به کشور، با استناد به نام‌گذاری امسال به‌عنوان رونق تولید، گفت: «شرکت راه‌آهن صحبت‌های مقام معظم رهبری را سرلوحه فعالیت‌های خود قرار داده و از تمام ظرفیت‌ها برای رونق تولید در این حوزه استفاده خواهد کرد.»
او گفت: «برای تحقق این شعار تفاهم‌نامه‌ای با سازمان برنامه‌وبودجه به امضا رسانده‌ایم و مقرر شده امسال یک هزار دستگاه انواع واگن‌های باری، مسافری، خودکشش و لوکوموتیو را در داخل کشور تولید کنیم.»
رسولی با اشاره به اینکه منابع ساخت این واگن‌ها از محل تبصره ۱۸ قانون برنامه‌وبودجه سال ۹۷ تأمین می‌شود، افزود: «حدود ۲۰۰۰ میلیارد تومان اعتبار از محل تبصره ۱۸ قانون بودجه سال ۹۷ برای تهیه ناوگان ریلی تأمین اعتبار شده است، بر این اساس مقرر شده ۴۰ درصد از منابع از تبصره ۱۸ و ۴۰ درصد از منابع بانکی تأمین شود، همچنین ۲۰ درصد اعتبارات باقیمانده را شرکت‌های سازنده واگن و لوکوموتیو تأمین خواهند کرد.»
مدیرعامل شرکت راه‌آهن با اشاره به اینکه اعتبارات ساخت این واگن‌ها ابلاغ شده و مرحله اول آن را دریافت کرده‌ایم، افزود: «بانک‌های عامل برای تخصیص این منابع مشخص و هم‌اکنون کارهای اجرایی آن آغاز شده است.»
نیازی به واردات واگن نیست
محمد رجبی، رئیس انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی قاطعا نه می‌گوید که بخش ریلی کشور نیازی به واردات واگن‌های باری و مسافری ندارد. محمد رجبی که سکان مدیریت شرکت حمل‌ونقلی رجا را نیز بر عهده دارد گفت: «صنعت ریلی کشور، تولیدکنندگان بسیار خوبی دارد که توان تأمین نیاز ریلی را دارند و بسیاری از شرکت‌های واگن سازی می‌توانند نیاز واگنی کشور را برطرف کنند.»
او توضیح داد: «واگن‌سازی کشور در شرایطی است که باید موردحمایت از سوی دولت قرار بگیرد تا به بهره‌وری لازم برسند و نیاز به واردات واگن از بین برود.» رجبی در مورد نیازهای فعلی برای واردات واگن گفت: «با وجود توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی در حمل بار صادراتی با کمبود واگن‌های مسقف روبه‌رو هستیم که تأمین منابع مالی تولیدکننده این نقیصه نیز رفع خواهد.» رجبی بیان کرد: «ایران مشکلی ازلحاظ ساخت واگن ندارد؛ اما متأسفانه به دلیل آنکه منابع مالی لازم به شرکت‌های تولیدکننده داخلی تزریق نمی‌شود شرکت‌های داخلی در این بخش ناامید می‌شوند.»
رئیس انجمن شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی دراین‌باره توضیح داد که افزایش هزینه‌های تعمیر و نگهداری به‌قدری سنگین است که بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل ریلی در آستانه ورشکستگی قرار گرفته‌اند.
رجبی افزود: «با توجه به کاهش توان صنعت ریلی در تعمیر و نگهداری ناوگان، بسیاری از واگن‌ها از رده خارج‌شده‌اند و دیگر قادر به استفاده آنها روی خط نیستیم و درصورتی‌که دولت نسبت به تأمین منابع مالی این گروه از صنعت ریلی اقدام عاجلی نکند، احتمال ورشکستگی آنها به قطعیت تبدیل شده و بخش زیادی از صنعت ریلی کشور تعطیل خواهد شد.» مدیرعامل شرکت حمل‌ونقلی رجا در ادامه با تأکید بر اینکه دولت باید بودجه موردنیاز برای تعمیر و نگهداری این واگن‌ها را به شرکت‌های تولیدکننده تزریق کند، گفت: «پارامترهای اقتصادی تماما رو به افزایش هستند و به همین دلیل درخواست افزایش ۶۰ درصدی قیمت بلیت قطار را به شورای عالی ترابری ارائه کرده بودیم که متأسفانه، شورا تنها با افزایش ۲۲ درصدی بلیت موافقت کرد.»
وزارت «صمت» تسلیم فشارها برای واردات واگن نشود
در این میان سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس از وزارت صمت خواست تا تسلیم فشار برخی برای واردات ۴ هزار واگن به کشور نشود.
سعید باستانی، سخنگوی صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در گفتگویی، با بیان اینکه اخیراً گزارشی به دست اعضای کمیسیون رسیده است که برخی شرکت‌های فعال در حوزه ریلی به راه‌آهن فشار وارد کرده‌اند تا مجوز واردات ۴ هزار واگن را از وزارت صمت دریافت کند، گفت: «البته این موضوع اخیراً در کمیسیون بررسی و به وزارت صمت اعلام شد نباید این واردات انجام شود.»
او با بیان اینکه با وزارت صمت نیز رایزنی‌های داشته‌ایم تا این واردات انجام نشود، ادامه داد: «در حالی برخی می‌خواهند این واردات انجام شود که می‌توانیم این واگن‌ها را در داخل تولید و برای جوانان خودمان اشتغال ایجاد کنیم.»
سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس با تأکید بر اینکه اعضای این کمیسیون به‌شدت مخالف واردات این واگن‌ها هستند، افزود: «انتظار داریم مدیرعامل راه‌آهن کشور و هم وزارت صمت که مجوز واردات صادر می‌کند مانع از ورود این واگن‌ها شوند.» نماینده تربت‌حیدریه در مجلس تصریح کرد: «در کشور ۳۶ شرکت فعال در حوزه ریلی داریم که برای جوانان اشتغال ایجاد می‌کنند و اگر بخواهیم محصولاتی که این شرکت‌ها تولید می‌کنند را وارد کنیم قطعاً در سال رونق تولید به این شرکت‌ها خیانت کرده‌ایم.»
باستانی با بیان اینکه سال گذشته مجلس تلاش کرد تا واگن‌سازی پارس، واگن‌سازی زنجان و اراک به هر نحوی که شده به فعالیت‌های خود ادامه دهند، اظهار داشت: «اینکه برخی افراد بخواهند با فشار و نفوذ محصولاتی که در داخل کشور تولید می‌شوند را وارد کنند قطعا اقدام ناشایستی است و البته وزارت صنعت و معدن و تجارت که متولی صدور مجوز است نباید اجازه این کار را بدهد و تسلیم این فشارها نشود.»